Nynorskordboka
slå 2
дієслово
| інфінітив | теперішній | минулий | теперішній доконаний | імператив |
|---|---|---|---|---|
| å slå | slår | slo | har slått | slå! |
| har slege |
| дієприкметник минулого часу | дієприкметник теперішнього часу | |||
|---|---|---|---|---|
| чоловічий / жіночий рід | середній рід | означена форма | множина | |
| slått + іменник | slått + іменник | den/det slåtte + іменник | slåtte + іменник | slåande |
| slegen + іменник | slege + іменник | den/det slegne + іменник | slegne + іменник | |
Походження
norrønt sláЗначення та вживання
- føre handa, ein reiskap eller liknande med stor kraft mot noko(n) og råke (3
Приклад
- han slo meg;
- ho slo guten på kinnet med flathanda;
- slå neven i bordet;
- slå noko i filler;
- slå nokon helselaus;
- slå ei pasning – i fortball, sentre;
- slå floke – sjå floke (1, 5);
- slå handa av – ikkje hjelpe lenger;
- slå seg på brystet – òg: skryte;
- slå av ei framtann;
- slå i ein spikar;
- slå i bordet – særl overf: vere streng og syne at ein vil ha igjennom viljen sin;
- slå på harpe, tromme;
- slå inn 100 kroner på kassaapparatet;
- slå med vengene;
- slå opp ein gammal skade;
- slå på tråden – ringje;
- slå til nokon;
- auka kostnader slår ut i høgare prisar
- hogge av, skjere
- slå gras
- i musikk: markere rytme med taktstokk eller hand
- slå takta
- i leik:
- slå ball
- sigre, vinne over
Приклад
- slå fienden;
- slå åtaket attende;
- slå ein i samløp
- tvinge (2
- slå fienden på flukt;
- slå under seg store landvidder
Приклад
- bli slått av ei ulykke;
- det slo meg at dette var rett – stod med eitt klart
- rive med, gjere verknad
- ein film som slår
- i presens partisipp:
- ein slåande likskap – heilt klar, påfallande
- lage lyd, smell
Приклад
- tora slår;
- klokka slår;
- vindauget stod og slo;
- flagget slo i vinden
- helle, la strøyme, tømme
Приклад
- slå ei bytte vatn på varmen;
- slå lens – sjå lens (2, 2);
- slå i seg ein dram
- få (snøgt), kome i ei viss stode eller ein viss tilstand
Приклад
- slå auga ned
- refleksivt: vri (2
- døra har slått seg
- gje
- slå seg i lag med;
- muren har slått seg på innsida – er rimet el. råsken;
- sjukdomen slo seg på lungene – sette seg fast i;
- slå seg til ro – roe seg;
- slå seg til ro med – nøye seg med;
- slå seg vrang – gjere seg vanskeleg, bli umogleg;
- slå att, opp døra;
- slå av, på lyset;
- slå etter, opp noko i ei bok – opne for å sjå etter;
- slå opp, saman boka;
- slå opp auga – opne auga
- gje snøgt utslag
- visaren slo ut
Приклад
- granatane slo gjennom jordvollen;
- slå rot – røte seg; finne seg til rette
- loge (2
- flammene slo i vêret;
- slå igjennom som forfattar – bli kjend;
- sjukdomen slo inn, ut – voks innetter, utetter i kroppen;
- ei rar lukt slo mot oss – møtte oss;
- lynet slo ned
- ruse, strøyme fram
- bårene slo over båten
- refleksivt i faste uttrykk
- med partikkel, i faste uttrykk
Фіксовані вирази
- få/slå kloa ifå tak i
- slå kloa i det siste kakestykket;
- politiet slo kloa i skurkane
- slå an påflørte med
- slå anbli omtykt;
fengje- filmen slo an
- slå av pågjere mindre i storleik, tal eller intensitet;
redusere, minke- slå av på farten;
- dei slo av på krava
- slå bortikkje vilje snakke om eller tenkje på
- han slo bort tanken
- slå eit slag forgå i brodden for (noko)
- slå fastkonstatere
- slå feilmislykkast
- slå frampå omymte;
gjere framlegg om - slå frå seg
- forsvare seg
- gje opp tanken på
- slå følgjegå eller reise i lag
- dei slår følgje til skulen;
- han slo følgje med mora
- slå i hel
- drepe
- bli kvitt;
få unna- slå i hel tida med kortspel
- slå ned pågå til åtak på
- slå ned
- slå ein person så hardt at hen går over ende og blir skadd
- ho vart slått ned i ei mørk gate
- nedkjempe;
knuse (2)- slå ned ein demonstrasjon
- om lyn: råke
- om tanke, kjensle eller hending: råke brått og uventa med stor kraft
- ein tanke slår ned i han
- slå om
- skifte
- slå om til nordnorsk
- om vêr: endre seg (brått)
- det slo om til regn
- slå opp
- brått bli open
- slå opp auga;
- ho slo opp døra
- opne bok eller anna trykksak (for å finne ei opplysning)
- publisere med store overskrifter
- saka vart slått stort opp
- gjera slutt på kjærleiksforhold
- ho slo opp med han;
- dei har slått opp
- om sår eller brot: opne seg igjen som resultat av fall, slag eller liknande
- slå opp ein gammal skade
- slå saman
- lukke eller falde saman;
slå i hop (1)- slå saman boka;
- ho slo saman paraplyen
- binde saman til éi eining;
sameine;
slå i hop (2)- slå saman kommunar
- slå seg framarbeide eller streve seg fram til ein betre posisjon;
lukkast - slå seg lausretteleg more seg
- slå seg ned
- setje seg
- slå seg ned i sofaen
- busetje seg
- slå seg ned i byen
- slå seg opparbeide seg fram;
lukkast - slå seg på
- om apparat eller innretning: bli sett i funksjon;
kople seg inn- lyset har slått seg på
- byrje med
- slå seg på handel
- slå seg tilbli verande;
slå seg til ro- dei har slått seg til i landet
- slå stort påleve flott;
sløse - slå til
- gje noko eller nokon eit slag
- ho slo til han
- gripe (hardt) inn;
gå til aksjon- ranarar slo til mot kiosken i natt
- hende plutseleg;
inntreffe- det slo til med rekordvarme i helga
- gjere noko på ein (uventa) flott måte
- bassisten slo til med glitrande spel
- akseptere eit tilbod;
godta, seie ja- vi slo til og kjøpte båten
- gå i oppfylling;
bli som venta- spådomane har slått til
- gje godt resultat (i jordbruk, jakt eller fiske)
- avlinga slo til i år
- slå ut
- knuse eller øydeleggje med eit kraftig slag
- slå ut ei rute;
- ho fekk slått ut ei tann
- vinne over;
konkurrere ut- slå ut konkurrenten frå tevlinga
- setje ut av spel
- vere heilt slått ut av varmen
- gjere ei brå rørsle utover
- slå ut med armane;
- visaren slo ut
- gje positivt resultat på test eller prøve
- promilletesten slo ut
- få ei viss verknad;
føre til- auka kostnader slår ut i høgare prisar
- brått kome fram og vise seg
- sjukdomen har slått ut igjen;
- striden slo ut
- tøme ut væske eller masse
- slå ut mjølka