Nynorskordboka
konge 1
іменник чоловічий
| однина | множина | ||
|---|---|---|---|
| неозначена форма | означена форма | неозначена форма | означена форма |
| ein konge | kongen | kongar | kongane |
Походження
norrønt konungrЗначення та вживання
- mannleg statsoverhovud i eit monarki;hovding i ættesamfunn
Приклад
- Hans Majestet Kongen;
- bli konge etter far sin;
- bli krona til konge
- som etterledd i ord som
- arvekonge
- frankarkonge
- unionskonge
- vikingkonge
- i bunden form eintal: regjeringa
Приклад
- gjelde frå den tid Kongen fastset
- herskar over eit (tenkt) rike;Gud, Kristus
Приклад
- han som er konge frå æve til æve
- person som er den gjævaste eller mektigaste i sitt slag eller på sitt område
Приклад
- kongen i norsk kulturliv;
- han var kongen i gata
- som etterledd i ord som
- aviskonge
- skikonge
- skyttarkonge
- dyr som er det største eller gjævaste innan ei gruppe, eller som har ein utsjånad som let seg assosiere med ein konge;jamfør kongeørn
Приклад
- løva er kongen over dyra
- som etterledd i ord som
- alkekonge
- fuglekonge
- sildekonge
- i kortspel: nest høgaste kort, mellom ess (2, 1) og dame (4)
Приклад
- ha konge og knekt på handa
- i sjakk: viktigaste brikke
Приклад
- setje kongen matt
Фіксовані вирази
- i kongens kledei soldatuniform
- kongen på haugen
- barneleik der målet er å nå toppen av ein haug først og hindre andre frå å gjere det same
- i overført tyding: person som har overtaket eller er dominerande
- ho har vore konge på haugen i narkotikamiljøet i mange år;
- seniorlaget var dei verkelege kongane på haugen
- kongens karsoldat
- Kongens rådregjeringa
- skogens kongeelg
- jakta på skogens konge var i gang