Nynorskordboka
grad 1
substantiv hankjønn eller hunkjønn
| kjønn | eintal | fleirtal | ||
|---|---|---|---|---|
| ubunden form | bunden form | ubunden form | bunden form | |
| hankjønn | ein grad | graden | gradar | gradane |
| hokjønn | ei grad | grada | grader | gradene |
Opphav
av latin gradus ‘steg, trinn’Tyding og bruk
- steg på ein konkret eller abstrakt skala;
Døme
- landet har stor grad av sjølvforsyning;
- ulike grader av straff;
- grada av stønad kan variere;
- i den grad ein kan kalle dette venskap
- som etterledd i ord som
- vanskegrad
- rang, nivå av utvikling
Døme
- akademisk grad;
- embetseksamen av lågare grad
- som etterledd i ord som
- doktorgrad
- generalsgrad
- offisersgrad
- i språkvitskap: nemning for formene positiv, komparativ og superlativ av eit adjektiv (eller adverb)
Døme
- norske adjektiv blir bøygde i grad (fin – finare – finast) og genus
- i matematikk: potens (2)
Døme
- ei likning av første, andre eller tredje grad har den ukjende i første, andre eller tredje potens
- eining for vinkelmål som svarer til ¹⁄₉₀ av ein rett vinkel, ¹⁄₃₆₀ av ein sirkel;jamfør gon
Døme
- ein vinkel på 60 grader;
- eit vinkelmål på 60°
- eining for inndeling i meridianar og parallellsirklar
Døme
- på 67 grader nordleg breidd;
- 70° nord
- som etterledd i ord som
- breiddegrad
- lengdegrad
- eining for temperatur
Døme
- vatn koker ved 100 grader celsius (100 °C);
- det er 25 grader ute
Faste uttrykk
- i/til ei viss gradtil dels, litt
- i ei viss grad kan ein seie det;
- eg er til ei viss grad einig med deg
- forhøyr av tredje gradforhøyr under tortur
- gå gradeneavansere steg for steg (i eit yrke eller liknande)
- stige i gradenerykkje opp;
avansere - så til dei graderbrukt forsterkande;
særs, veldig, i høg grad- konserten innfridde så til dei grader;
- ho var så til dei grader misunneleg