Nynorskordboka
hand
substantiv hokjønn
eintal | fleirtal | ||
---|---|---|---|
ubunden form | bunden form | ubunden form | bunden form |
ei hand | handa | hender | hendene |
Opphav
norrønt hǫndTyding og bruk
- kroppsdel ytst på arm, med fingrar som mellom anna kan gripe og halde
Døme
- store hender;
- vaske hendene;
- bruke begge hendene;
- arbeide med hendene;
- ha hendene på ryggen;
- stå på hendene;
- klappe i hendene;
- vri hendene;
- spå i handa
- brukt i uttrykk for helsing, semje eller liknande
Døme
- takke i handa;
- ta nokon i handa
- brukt i uttrykk for arbeid, verksemd, medverknad eller liknande
Døme
- ikkje lyfte ei hand for å hjelpe;
- ikkje ta si hand i nokon ting;
- arbeidet er ferdig frå mi hand
- brukt i uttrykk for eige, forvaring, makt, mynde, vern eller liknande
Døme
- ha mykje pengar mellom hendene;
- samle makta på få hender;
- vere i trygge hender;
- leggje noko i Guds hender
- side, kant, plassering i høve til ein person
Døme
- huset ligg ved vegen på venstre handa;
- sitje ved Guds høgre hand
- samling av kort som kvar av spelarane har fått tildelt i kortspel
Døme
- sitje med ei sterk hand
Døme
- ha ei leseleg hand
Faste uttrykk
- bere nokon på hendenehalde alt vondt borte frå nokon;
forkjæle - døy for eiga handta livet av seg
- falle i hendene på nokonkome inn under makta til nokon
- han fall i hendene på fienden
- for handatilgjengeleg
- nytte dei materialane ein har for handa
- for handmed handa eller hendene;
manuelt- bunaden er sydd for hand;
- skrive brev for hand
- frie henderfull handlefridom
- ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
- frå første handdirekte frå opphavsperson eller kjelde;
jamfør førstehands - få noko frå handafullføre noko;
bli ferdig med noko- få arbeidet frå handa
- gje nokon ei handhjelpe nokon
- gni seg i hendenevere godt nøgd, særleg på grunn av stor vinning
- gode kort på handagode argument, kvalifikasjonar eller liknande som gjer at ein stiller sterkt
- gripe med begge hendeneta imot med iver
- eg greip sjansen med begge hendene
- gå hand i hand
- gå og halde kvarandre i hendene
- gå føre seg samstundes;
utvikle seg parallelt;
følgjast- urbanisering og avfolking går hand i hand
- gå nokon til handeassistere nokon
- ha ei heldig hand medha ein god framgangsmåte med noko
- ha hendene fulleha mykje å gjere;
vere travel - ha noko på handa(i eit visst tidsrom) ha førsterett til noko
- ha reine hendervere uskuldig
- halde handa si oververne
- i første handi byrjinga;
i første omgang - i hendetil rådvelde
- eg har nett fått avgjerda i hende
- ikkje sjå handa framfor segikkje sjå noko som helst
- leggje hand pågjere lekamleg vald mot
- leggje siste hand på nokoavslutte noko
- leggje siste hand på verket
- lett på handasom gjer noko varleg og nøye
- leve frå hand til munnleve på ein måte så ein berre så vidt har nok til å klare seg
- med handa på hjartetfor å vere heilt ærleg
- med hard handpå ein brutal måte
- uvedkomande vart jaga bort med hard hand
- med livet i hendenemed fare for når som helst å miste livet
- med rund handrikeleg, raust
- dele ut gåver med rund hand
- med to tomme henderutan noko;
på berr bakke- ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
- med våpen i handmed våpenmakt
- forsvare landet med våpen i hand
- på andre henderhos andre eigarar
- føretaket heldt fram på andre hender
- på eiga handutan hjelp frå andre;
for seg sjølv;
sjølvstendig- greie seg på eiga hand
- sitje med hendene i fangetikkje gjere noko;
ikkje gripe inn- ei regjering som sit med hendene i fanget og lèt det forferdelege skje
- slå handa av nokonikkje vilje ha noko å gjere med nokon;
svike nokon - ta hand omta seg av
- ta hand om pasienten;
- ta hand om oppgåvene
- vere nokons høgre handvere ein uunnverleg hjelpar eller medarbeidar for nokon
- vere sjefen si høgre hand